เครื่องวัดอุณหภูมิอินฟาเรด วัดอุณหภูมิโดยไม่ต้องสัมผัส ใช้งานอย่างไร?

หากคุณมีกิจการเป็นของตัวเอง การสร้างความน่าเชื่อถือเกี่ยวกับการป้องกันโรคติดต่อจะต้องมาเป็นอันดับแรกเสมอ ไม่ว่าจะเป็น การทำความสะอาดด้วยการใช้เครื่องพ่นน้ำยาฆ่าเชื้อ, การใช้น้ำยาฆ่าเชื้อโรคที่ผสมแอลกอฮอล์เช็ดถูพื้นผิวบริเวณที่สัมผัสบ่อย ๆ รวมถึงการขอความร่วมให้ผู้ใช้บริการสวมหน้ากากอนามัยและล้างมือด้วยเจลแอลกอฮอล์ก่อนเสมอ สิ่งเหล่านี้คืออุปกรณ์ป้องกันการแพร่เชื้อโควิดที่ดีที่สุดในขณะนี้

แต่อย่างไรก็ตามการคัดกรองด้วย “ชุดตรวจโควิด ATK” , “หนังสือรับรองการฉีดวัคซีนโควิด 19” และ “การตรวจวัดอุณหภูมิร่างกาย” ก็เป็นสิ่งสำคัญที่มองข้ามไม่ได้เช่นกัน เพราะสิ่งเหล่านี้จะช่วยเพิ่มความปลอดภัยต่อผู้ใช้บริการและผู้ให้บริการ ทั้งยังเป็นการสร้างความน่าเชื่อถือที่ดีแก่กิจการ, บริษัท หรือองค์กรของคุณ โดยการใช้ “เครื่องมือวัดอุณหภูมิอินฟราเรดแบบไม่สัมผัส” จะเป็นวิธีที่รวดเร็วและง่ายที่สุด ทั้งยังช่วยลดความเสี่ยงระหว่างผู้วัดและผู้ถูกวัดอุณหภูมิได้เป็นอย่างดี เหมาะสำหรับการใช้ตรวจอุณหภูมิในช่วงโควิด 19 ที่กำลังระบาดขณะนี้ เนื่องจากสามารถติดต่อกันได้ง่ายโดยเฉพาะอย่างยิ่งในสายพันธ์ุโอไมครอนที่แพร่เชื้อได้เร็วมาก

เครื่องวัดอุณหภูมิอินฟราเรดแบบไม่สัมผัส น่าเชื่อถือไหม ?

การตรวจวัดอุณหภูมิในบ้างครั้งก็ไม่ได้มีความแม่นยำเสมอไป อาจมีค่าความคลาดเคลื่อนไปบ้างประมาณ 0.3 – 0.4 °C เพราะด้วยมาตรฐานและระบบเซนเซอร์ที่มีความแม่นยำของแต่ละยี่ห้อต่างกัน บวกกับสภาพแวดล้อมรอบ ๆ ทั้งแสงแดด ลม หรือฝน ที่อาจจะทำให้ค่าอุณหภูมิออกมาเพี้ยนได้ ยกตัวอย่างเช่น จุดที่วัดอุณหภูมิทางเข้าร้านค้าตั้งอยู่ในช่วงที่แอร์ลงพอดิบพอดีก็จะทำให้เครื่องอ่านค่าอุณหภูมิได้ต่ำกว่าปกติ หรือบางครั้งคุณอาจใช้งานเครื่องวัดอุณหภูมิผิดวิธี และที่แย่ไปกว่านั้นคุณอาจกำลังใช้เครื่องวัดอุณหภูมิผิดประเภทอยู่ก็ได้ค่ะ แต่ทั้งนี้ค่าความคลาดเคลื่อนของเครื่องวัดอุณหภูมิร่างกายอินฟาเรดแบบไม่สัมผัสก็ยังอยู่ในระดับที่ยอมรับได้ เพราะจุดประสงค์ของการใช้เครื่องวัดอุณหภูมิประเภทนี้ก็เพื่อต้องการคัดกรองผู้คนอย่างรวดเร็วเท่านั้น

อุณหภูมิปกติของร่างกายมนุษย์ ในเครื่องวัดแต่ละประเภทควรมีค่าเท่าไหร่ ?

โดยทั่วไปแล้วอุณหภูมิปกติของมนุษย์จะอยู่ที่ประมาณ 37.0 °C แต่ทั้งนี้ร่างกายของคนเราก็มีความแตกต่างกัน ดังนั้นบางคนก็อาจจะมีอุณหภูมิอยู่ในช่วง 36.5 – 37.5 °C  ได้เช่นกัน (หากพบว่ามีอุณหภูมิสูงเกินกว่า 37.5 ℃ ขึ้นไป แสดงว่าเริ่มมีไข้อ่อน ๆ และถ้ามากกว่า 38 ℃ หมายความว่ามีไข้สูง) นอกจากนี้การวัดอุณหภูมิจากเครื่องวัดที่มีการใช้งานต่างกันก็จะให้ค่าอุณหภูมิต่างกันด้วย และเพื่อให้คุณสามารถใช้เครื่องวัดอุณหภูมิได้อย่างถูกต้อง เรามาดูกันค่ะว่าเครื่องอุณหภูมิแต่ละชนิดควรจะมีอุณหภูมิปกติอยู่ที่เท่าไหร่

ข้อดี-ข้อเสียของเครื่องวัดอุณหภูมิแต่ละประเภท

	เทอร์โมมิเตอร์แบบหลอดแก้ว / ปรอทวัดไข้ เป็นเครื่องวัดอุณหภูมิที่แม่นยำมาก สามารถใช้ได้ทั้งทางปาก ทางทวาร หรือใต้รักแร้ การใช้งานไม่ยุ่งยาก ไม่ได้ใช้แบตเตอรี่ มีขนาดเล็กกะทัดรัด พกพาได้สะดวก ราคาไม่แพง ทำมาจากแก้วอาจแตกได้ง่าย และเกิดการรั่วไหลของสารปรอทได้ ต้องเขย่าให้ปรอทต่ำกว่า 35.6 °C ทุกครั้งก่อนใช้งาน ใช้เวลาในการอ่านค่าค่อนข้างนาน (อย่างน้อยประมาณ 3 นาที)
	เครื่องวัดอุณหภูมิในช่องปาก / ปรอทวัดไข้แบบดิจิทัล การใช้งานง่าย อ่านค่าเป็นตัวเลขง่าย มีความปลอดภัย ไม่แตกหักง่าย ๆ และไม่มีสารปรอท ใช้งานได้ครอบคลุมทั้งทางปาก, ใต้รักแร้ และทวารหนัก ใช้ได้ทั้งในเด็ก/ผู้ใหญ่ โดยเฉพาะเด็กที่อายุต่ำกว่า 3 ขวบ มีขนาดเล็กกะทัดรัด พกพาได้สะดวก ราคาไม่แพง หากใช้ทางช่องปาก เด็ก/ผู้ที่มีปัญหาในการหายใจ จะปิดปากนาน ๆ ไม่ได้ทำให้อ่านค่าได้ลำบาก
	เครื่องวัดอุณหภูมิในช่องหู (แบบอินฟราเรด) อ่านค่าได้ง่ายและรวดเร็ว มีความแม่นยำ อ่านค่าได้ดีกว่าเครื่องที่วัดจากทางปาก/ทวาร (โดยเฉพาะในเด็ก) ไม่เหมาะสำหรับทารกอายุต่ำกว่า 6 เดือน ขณะวัด ตัวเครื่องต้องอยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้อง ต้องทำความสะอาดหูก่อน เพราะขี้หูอาจทำให้ค่าออกมาคลาดเคลื่อน
	เครื่องวัดอุณหภูมิยิงหน้าผาก (แบบอินฟราเรด) ผู้วัดและผู้ถูกวัด ไม่ต้องสัมผัสกันและกัน มีระยะห่างพอสมควร เหมาะสำหรับใช้ในการคัดกรองที่เน้นความรวดเร็ว ใช้เวลาอ่านค่าไม่กี่วินาที สามารถใช้ได้กับทารก เด็ก และผู้ใหญ่ ต้องอยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้องและเว้นระยะห่างตามที่คู่มือกำหนด มีปัจจัยภายนอกที่มีผลต่อการอ่านค่า (ลม ฝน แสงแดด อุณหภูมิรอบ ๆ)
เครื่องวัดอุณหภูมิแบบยิงหน้าผาก (Forehead thermometer) มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า เทอร์โมมิเตอร์อินฟราเรดแบบไม่สัมผัส (non-contact infrared body thermometers)
	เครื่องวัดอุณหภูมิแบบสแกนร่างกาย (ใช้กล้องจะตรวจจับรังสีอินฟราเรด) อ่านค่าได้ง่ายและรวดเร็ว ไม่ต้องสัมผัสกันและกัน สามารถใช้ได้ทั้งกับคนและวัตถุ เพื่อให้มีประสิทธิภาพการทำงานสูงที่สุด จะต้องเดินผ่านเครื่องตรวจวัดทีละคน ความแม่นยำยังไม่ดีมากพอ เพราะเครื่องนี้จะเน้นการคัดกรองที่รวดเร็ว หากพบว่ามีบุคคลใดน่าสงสัยจะต้องใช้เครื่องวัดอุณหภูมิแบบยิงหน้าผากตรวจซ้ำอีกรอบ

ประโยชน์ของเครื่องวัดอุณหภูมิหน้าผาก

• วิธีการวัดโดยต้องไม่สัมผัส จะช่วยลดความเสี่ยงของการแพร่กระจายเชื้อโรคระหว่างกันได้ดี
• ง่ายต่อการใช้งาน มีความสะดวกในการพกพา
• ดูแลรักษา ทำความสะอาด และฆ่าเชื้อได้ง่าย
• สามารถวัดอุณหภูมิและแสดงค่าการอ่านได้อย่างรวดเร็ว
• มีความสามารถในการปรับอุณหภูมิตามสภาพแวดล้อมรอบข้างได้อย่างรวดเร็ว

ข้อแตกต่างระหว่าง เครื่องวัดอุณหภูมิหน้าผาก VS เครื่องวัดอุณหภูมิแบบอินฟาเรด ภาคอุตสาหกรรม ⁽¹⁾

หมายเหตุ* ค่าการเปล่งรังสี เป็นค่าที่แสดงถึงความสามารถในการแผ่รังสีความร้อนของพื้นผิวของวัตถุแต่ละชนิด โดยมีค่าระหว่าง 0-1 ค่าการเปล่งรังสีของผิวหนังมนุษย์จะมีค่าประมาณ 0.98 ในขณะที่ค่าการเปล่งของวัตถุอื่นมีค่าแตกต่างกันไป อาทิเช่น อลูมิเนียมฟอลัย 0.04, น้ำแข็ง 097-0.98 และคอนกรีต 0.94 เป็นต้น

สรุป :  เครื่องวัดอุณหภูมิแบบอินฟาเรด (ภาคอุตสาหกรรม) ไม่สามารถนำมาใช้วัดอุณหภูมิร่างกายมนุษย์ได้ เพราะมีการใช้งานที่ต่างกัน หากนำมาใช้ผิดจุดประสงค์อาจจะเกิดอันตรายต่อผู้ถูกวัดได้

เครื่องวัดอุณหภูมิแบบขาตั้ง ควรวัดที่หน้าผากหรือฝามือแบบไหนดีกว่ากัน ?

อย่างที่บอกไปแล้วว่า เครื่องวัดอุณหภูมิแบบอินฟาเรด ชนิดที่ไม่ต้องสัมผัสกับสิ่งวัดนั้น มีอยู่ 2 ประเภท คือเครื่องที่ใช้วัดอุณหภูมิร่างกาย (Forehead thermometer) และ เครื่องที่ใช้วัดอุณหภูมิสิ่งของ (Infrared Thermometer)

แต่ทั้งนี้หลาย ๆ พื้นก็มีการใช้งานที่ผิดประเภทไป อาทิเช่น มีการใช้เครื่องวัดอุณหภูมิแบบขาตั้งที่เป็นชนิด Infrared Thermometer แต่ไม่มีการเปลี่ยนโหมดวัดอุณหภูมิวัตถุ (Surface temperature) ไปเป็นโหมดวัดอุณหภูมิร่างกาย (Body temperature) เสียก่อน ซึ่งจะทำให้ค่าอุณหภูมิร่างกายที่วัดได้ออกมาคลาดเคลื่อนไปมาก นี่จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้เวลาเครื่องอ่านค่าอุณหภูมิของเราเดี๋ยวก็สูงเดี๋ยวก็ต่ำนั้นเองค่ะ

ประการที่สอง แม้ว่าเครื่องวัดอุณหภูมิแบบขาตั้งจะเป็นชนิด Forehead thermometer หรืออาจเป็น Infrared Thermometer (ที่ปรับโหมดแล้ว) ก็ไม่ควรนำมาใช้วัดอุณหภูมิที่ฝามืออยู่ดีค่ะ เพราะฟังก์ชันของเครื่องอุณหภูมิแบบอินฟาเรดได้มีการออกแบบให้ใช้สูตรคำนวณสำหรับวัดพื้นผิวบนหน้าผากเท่านั้น ซึ่งจากหัวข้อก่อนหน้านี้คุณจะเห็นว่าการวัดอุณหภูมิร่างกายบนอวัยวะที่ต่างกันก็จะมีค่าอุณหภูมิในเกณฑ์ปกติที่ต่างกันด้วย

อีกทั้งบริเวณหน้าผากถือเป็นแกนกลางของร่างกายที่วัดอุณหภูมิได้ง่ายกว่าฝามือ เนื่องจากฝามือของเราอาจมีการเปลี่ยนอุณหภูมิได้ตามสิ่งของที่จับก่อนหน้านี้ ตัวอย่างเช่น หากคุณถือแก้วกาแฟปั่นเย็น ๆ ก่อนมาวัดอุณหภูมิ ก็จะทำให้อุณหภูมิที่ได้มีค่าต่ำกว่าปกตินั้นเองค่ะ

ข้อจำกัดของเครื่องวัดอุณหภูมิอินฟราเรดแบบไม่สัมผัส

วิธีและตำแหน่งที่ใช้สำหรับเครื่องวัดอุณหภูมิแบบอินฟาเรดนั้น อาจส่งผลกระทบต่อการวัด ตัวอย่างเช่น มีสิ่งกีดกั้นระหว่างเครื่องและผิวหนัง, สภาพแวดล้อมรอบข้างมีอุณหภูมิที่ร้อนเกินไปหรือหนาวเกินไป และการวางตำแหน่งของเครื่องวัด สำหรับเครื่องประเภทนี้ ยิ่งใช้วัดในระยะใกล้ผิวหนังมากเท่าไหร่ ค่าของอุณหภูมิที่วัดได้ก็จะออกมาถูกต้องและแม่นยำมากเท่านั้น ซึ่งโดยทั่วไปแล้วระยะห่างจะอยู่ที่ 1 – 5 cm โดยเฉลี่ย

ดังนั้นสำหรับใครที่ต้องการความแม่นยำ แต่ก็กังวลเกี่ยวกับอยู่ใกล้ผู้ป่วยในระยะใกล้จนเกินไปและอาจจะเสี่ยงติดเชื้อได้ คุณก็อาจจะพบปัญหาในส่วนนี้ได้ค่ะ

แต่หากคุณไม่ได้ต้องการความแม่นยำมากนัก เอาแค่พอรู้ว่าคนที่วัดอยู่ ณ ขณะนี้มีไข้หรือไม่ ก็ยังถือว่าใช้ในการประเมินสถานการณ์ขั้นตั้นได้ในระดับหนึ่งค่ะ

คำแนะนำการใช้เครื่องวัดอุณหภูมิอินฟาเรดแบบยิงหน้าผาก ที่ถูกต้อง ⁽²⁾

ผู้ใช้อุปกรณ์ควรปฏิบัติตามคู้มือและคำแนะนำของผู้ผลิตอย่างเคร่งครัด สำหรับการใช้เครื่องวัดอุณหภูมิแบบอินฟาเรดนั้น โดยปกติแล้วคำแนะนำของผู้ผลิตจะมีดังต่อไปนี้

1. สภาพแวดล้อมรอบ ๆ ตัว

สภาพแวดล้อมในขณะการใช้งาน อาจส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพการทำงานของเครื่องวัดอุณหภูมิแบบอินฟาเรดได้ อาทิเช่น พื้นที่ที่มีลมร้อนและแสงแดดส่องจัด ๆ หรืออยู่ใกล้แหล่งความร้อนที่แผ่รังสีเป็นวงกว้าง โดยทั่วไปแล้วสภาพแวดล้อมรอบตัวควรจะอยู่ที่ 16-40 ºC และต้องมีความชื้นสัมพัทธ์ต่ำกว่า 85% ดังนั้นควรวางเครื่องวัดอุณหภูมิแบบอินฟาเรดในสภาพแวดล้อมที่ต้องการใช้งานก่อนเป็นเวลาอย่างน้อย 10-30 นาที เพื่อที่จะให้เครื่องปรับค่าอุณหภูมิให้เข้ากับสภาพแวดล้อมรอบข้าง ก่อนทำการวัดจริง ๆ

2. ทำความสะอาดระหว่างการใช้

สำหรับการทำความสะอาดเครื่องวัดอุณหภูมิแบบอินฟาเรดระหว่างการใช้งานนั้น ให้ทำตามคำแนะนำทั่วไป อาทิเช่น การทำความสะอาดและฆ่าเชื้อเป็นสิ่งที่ดี แต่ก็มีคำแนะนำส่วนใหญี่ที่ระบุว่าไม่ควรแช่ในน้ำหรือของเหลวอื่น ๆ แนะนำให้เป็นการใช้ผ้าที่ชุบน้ำยาเช็ดแทนมากกว่าค่ะ

3. การเตรียมบุคคลที่กำลังถูกวัดอุณหภูมิ

สำหรับวัดผ่านหน้าผากนั้น พื้นที่วัดจะต้องสะอาดและแห้ง  อีกทั้งไม่ควรมีอะไรมาปิดกั้นระหว่างการวัดอุณหภูมิ ไม่ว่าจะเป็นการสวมหมวกหรือการสวมที่คาดผมแบบผ้าก็ตามค่ะ

วิธีการใช้เครื่องวัดอุณหภูมิแบบอินฟาเรด ไม่สัมผัส

1. สำหรับการถือ ให้เครื่องวัดอุณหภูมิตั้งตรงกับด้านจับที่ออกแบบมาให้ โดยจะต้องตั้งฉากกับหน้าผาก และผู้ที่ถูกวัดจะต้องหยุดอยู่นิ่ง ๆ ระหว่างการวัด นอกจากนี้ไม่ควรมีสิ่งกีดขวางระหว่างหน้าผากกับตัวเครื่องที่วัด
2. ระยะห่างระหว่างเครื่องวัดอุณหภูมิและหน้าผากของแต่ละยี่ห้อจะมีระยะที่ไม่เท่ากัน ดังนั้นคุณจะต้องอ่านคู่มือการใช้งานก่อนเสมอ
3. อย่าสัมผัสบริเวณที่ใช้ตรวจจับอุณหภูมิของเครื่องเด็ดขาด เพราะจะทำให้เครื่องอ่านค่าผิดพลาดได้ และควรทำความสะอาดเซ็นเซอร์ที่ใช้วัดอยู่เสมอ อย่าลืมว่าต้องรอให้เครื่องแห้งก่อนใช้งานด้วยนะคะ

การใช้เครื่องวัดที่ถูกต้อง ต้องตั้งฉากกันและไม่มีอะไรกีดขวางระหว่างการวัด	การใช้เครื่องวัดที่ไม่ถูกต้อง เพราะเครื่องกับหน้าผากของคนที่ถูกวัด ไม่ตั้งฉากกัน	การใช้เครื่องวัดที่ไม่ถูกต้อง เพราะมีแสงแดดส่อง ทำให้ค่าความแม่นยำคลาดเคลื่อนได้
ขอบคุณที่มารูปภาพจาก: fda.gov

เปรียบเทียบวิธีการวัดอุณหภูมิที่แตกต่างกัน

สำหรับ	ปาก	หู	ทวารหนัก	หน้าผาก	รักแร้
ทารก/เด็กอายุ < 6 ปี
ผู้ใหญ่/เด็กที่มีอายุ > 6 ปี
ผู้ใหญ่/เด็กที่มีอายุ > 6 ปี (ไม่มีสติ)
ระดับความแม่นยำ
สะดวกรวดเร็ว
อุณหภูมิที่ถือว่ามีไข้	> 37.5°C	> 38°C	> 38°C	> 36°C	> 37.3°C

หมายเหตุ* > 36 °C เป็นเพียงระดับอ้างอิง ซึ่งอาจแตกต่างกันได้ในแต่ละยี่ห้อ แนะนำให้ผู้ใช้ศึกษาคู่มือของเครื่องวัดนั้น ๆ เองอีกครั้ง

วิธีการวัดอุณหภูมิและข้อควรระวังเฉพาะ

แนวทางทั่วไปในการวัดอุณหภูมิร่างกายและการใช้เทอร์โมมิเตอร์

1. เปรียบเทียบความแม่นยำของเครื่องวัดแต่ละรุ่น รวมถึงดูความเหมาะสมและความสะดวกในการใช้งานของเทอร์โมมิเตอร์ก่อนซื้อ
2. เลือกเครื่องวัดอุณหภูมิที่มีวิธีการวัดที่เหมาะสมกับการใช้งานของแต่ละบุคคล โดยอาจจะดูจากอายุหรือสุขภาพเป็นหลัก และควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพหากมีข้อสงสัย
3. ผู้ป่วยที่มีโรคติดต่อควรใช้เครื่องวัดอุณหภูมิส่วนบุคคล เพื่อหลีกเลี่ยงการแพร่กระจายเชื้อ และควรหมั่นทำความสะอาดเครื่องและฆ่าเชื้อเป็นประจำ
4. ทำความคุ้นเคยกับการใช้เทอร์โมมิเตอร์ และศึดษาการอ่านอุณหภูมิอย่างถูกต้อง โดยอ่านจากคู่มือคำแนะนำที่มีมาให้
5. หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่บิดเบือนการวัดอุณหภูมิ เช่น ดื่มน้ำร้อนก่อนที่จะวัดอุณหภูมิ (แบบวัดทางปาก)
6. หมั่นทำความสะอาดและบำรุงรักษาเครื่องวัดอุณหภูมิตามขั้นตอนที่แนะนำจากคู่มือ
7. ในกรณีที่จำเป็นต้องวัดอุณหภูมิของร่างกายอย่างสม่ำเสมอและต้องมีความแม่นยำสูง ควรจะวัดอุณหภูมิในเวลาเดียวกันทุก ๆ วัน และใช้วิธีการวัดอุณหภูมิแบบเดียวกันตลอด
8. หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการอ่านอุณหภูมิของร่างกาย โปรดปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลสุขภาพ

References :

1. ข้อแตกต่าง ระหว่างเครื่องวัดอุณหภูมิหน้าผากและเครื่องวัดอุณหภูมิแบบอินฟาเรดในภาคอุตสาหกรรม
2. Non-contact Infrared Thermometers