รู้สึกไม่สบาย มีอาการปวดหัว ตัวร้อน เจ็บคอ จะเป็นโควิด 19 ไหม

เมื่อสถานการณ์การระบาดของโควิด 19 ในประเทศไทยกลับมาไม่สู้ดีอีกครั้ง ซึ่งในครั้งนี้ถือว่าเป็นระลอกที่ 3 แล้วที่พวกเราทุกคนจะต้องเผชิญกับความยากลำบากในการดำรงชีวิตประจำวัน เพราะมันได้แพร่กระจายเป็นวงกว้างทั่วทุกจังหวัดและผู้ติดเชื้อส่วนใหญ่ก็ไม่แสดงอาการใด ๆ ให้ผิดสังเกตอีกด้วย ดังนั้นทุกคนจึงต้องให้ความร่วมมือกับเจ้าหน้าที่เพื่อควบคุมการระบาดของเชื้อ ไม่ว่าจะเป็น การไม่ออกไปยังสถานที่คนแออัด, การสวมหน้ากากที่ถูกต้องตลอดเวลาเมื่ออยู่นอกที่พัก, การล้างทำความสะอาดมืออยู่บ่อย ๆ หรือการใช้แอลกอฮอล์เจลล้างมือเมื่ออยู่ข้างนอก, การรักษาระยะห่างจากผู้คนรอบข้างอย่างน้อย 2 เมตร, การใช้แอปหมอชนะสำหรับเก็บข้อมูลการเดินทางของคุณ และการลงทะเบียนเข้าใช้สถานที่ต่าง ๆ ในแอปไทยชนะ

ถึงแม้ว่าข้อควรปฏิบัติในสถานการณ์โควิด 19 เหล่านี้จะกลายเป็นกิจวัตรประจําวันของพวกเราไปแล้ว แต่ตัวเลขของผู้ติดเชื้อในประเทศไทยที่พุ่งสูงขึ้นเรื่อย ๆ จนน่าตกใจนั้น ก็ได้สร้างความวิตกกังวลและทำให้เกิดอาการแพนิคจากข่าวโควิด 19 ได้ง่าย ๆ เพราะตอนนี้ทุกอย่างดูจะเป็นสถานการณ์ในเชิงลบมาก ๆ หลาย ๆ คนจึงเริ่มไม่มั่นใจอยากจะตรวจหาเชื้อโควิดเพื่อความสบายใจ และเพื่อที่จะควบคุมได้ทันท่วงที สิ่งเหล่านี้ถือเป็นความคิดที่ดีและดูมีความรับผิดชอบต่อสังคมเป็นอย่างยิ่ง

แต่บางครั้งคุณอาจจะไปเพิ่มภาระให้แก่แพทย์หรือเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องให้ทำงานหนักมากขึ้นกว่าก็ได้นะคะ ดังนั้นเรามา “ตรวจสอบอาการของโรคโควิด 19 ก่อนไปตรวจหาเชื้อ” กันสักหน่อยดีกว่าค่ะ เพราะบางครั้งคุณอาจจะคิดมากไปเอง จนเข้าใจว่าไข้หวัดธรรมดาคือการติดเชื้อโควิด สิ่งเหล่านี้ไม่เพียงแต่สร้างความตื่นตระหนกให้แก่ตนเองเท่านั้น แต่ยังทำผู้คนรอบข้างพลอยเดือดร้อนและจิตตกตามไปด้วย ดังนั้นเพื่อสร้างความมั่นใจแก่ตัวเอง เราควรจะเช็กอาการของโควิดให้ชัวร์ ก่อนจะเดินทางไปตรวจหาเชื้อโควิดกันสักหน่อยดีกว่านะคะ เพื่อเป็นการคลายเครียดในกรณีที่คุณกังวลกับการติดเชื้อ COVID-19 มากเกินไป

อาการของโรคโควิด 19 ล่าสุด – องค์การอนามัยโลก (WHO)

อาการของโควิด 19 ล่าสุดนั้น มีหลายแบบมากค่ะ มีทั้งแบบไม่แสดงอาการ แบบรุนแรงเล็กน้อย (คล้ายกับไข้หวัดธรรมดาทั่วไป) และแบบรุนแรงมาก (จนถึงขั้นปอดอักเสบและเสียชีวิต) แต่โดยส่วนใหญ่แล้ว ผู้ที่ติดเชื้อจะมีอาการเล็กน้อยถึงปานกลาง บางรายก็สามารถหายเองได้โดยไม่รู้ตัวก็มีค่ะ

หากคุณ มีไข้ (หรือไม่มีก็ได้), มีการไอ, มีน้ำมูก, เจ็บคอ, จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส, มีอาการที่เกี่ยวกับทางเดินหายใจ เช่น หายใจลำบาก หายใจถี่ หรือรู้สึกเจ็บหน้าอก ควรรีบไปพบแพทย์ทันที  ^(4,5)

หมายเหตุ พบอาการใหม่โควิด-19 : ให้วิธีสังเกตความผิดปกติของผิวหนังและดวงตาว่า “มีผื่น” +  “ตาแดง” หรือไม่? ^(4,5)

อาการ COVID-19 เล็กน้อยถึงปานกลาง ⁽¹⁾

• • อาการที่พบบ่อยที่สุด : มีไข้, ไอแห้ง, อ่อนเพลีย, ปวดเมื่อยเนื้อตัว
  • อาการที่พบไม่บ่อย : สูญเสียความสามารถในการดมกลิ่นและรับรส, คัดจมูก, ตาแดง, เจ็บคอ, ปวดศีรษะ, มีผื่นบนผิวหนัง, คลื่นไส้หรืออาเจียน, ท้องร่วง, หนาวสั่นหรือเวียนศีรษะ, นิ้วมือนิ้วหรือเท้าเปลี่ยนสี

อาการ COVID-19 ขั้นรุนแรง ⁽¹⁾

• • อาการที่พบบ่อยที่สุด : มีอุณหภูมิสูง (สูงกว่า 38 °C), หายใจถี่, เบื่ออาหาร, เจ็บหน้าอก
  • อาการที่พบไม่บ่อย : หงุดหงิด, ซึมเศร้าวิตกกังวล, อาการชัก, นอนหลับยาก, มีภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาทที่รุนแรง เช่นโรคหลอดเลือดสมอง, การอักเสบของสมอง, อาการเพ้อ และความเสียหายของเส้นประสาท

สังเกตอาการมีไข้สูง ได้จาก ⁽²⁾

• • มีอุณหภูมิสูงกว่า 37.5 C ตัวร้อน ปวดเนื้อตัว และหนาวสั่น

สังเกตอาการที่เกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ ได้จาก ⁽²⁾

• • ไอ จาม เจ็บคอ มีน้ำมูก หายใจลำบาก

ความแตกต่าง ไข้หวัดธรรมดา vs โควิด 19

ความรุนแรงของไข้หวัดธรรมดา

สำหรับไข้หวัดธรรมดานั้น ก็จะมีไข้ไม่สูงมาก มีน้ำมูก อาการไอ เจ็บคอ และจาม ซึ่งไม่ได้มีภาวะแทรกซ้อนอะไรที่รุนแรง สามารถรักษาหายได้ใน 3-4 วัน โดยให้พักผ่อนให้เพียงพอ ดื่มน้ำในแต่ละวันให้มาก ๆ ทานอาหารที่มีประโยชน์ และทานยารักษาตามอาการ อาทิเช่น ยาลดไข้ ยาลดน้ำมูก ยาแก้ไอ เป็นต้น

ความรุนแรงของโรคโควิด 19 ( COVID-19) ⁽²⁾

เริ่มต้นมักจะมีอาการคล้ายไข้หวัด ในกรณีที่ผู้ติดเชื้อมีภูมิต้านทานไม่ดี สุขภาพไม่แข็งแรง หากมีโรคประจำตัวเกี่ยวกับปอด หรือโรคหัวใจ มักจะส่งผลร้ายไปถึงขั้นปอดอักเสบ ปอดบวม และเสียชีวิต โดยจะแบ่งกลุ่มผู้ป่วยตามอาการดังนี้

• กลุ่มที่ 1 : ไม่มีอาการ (20% ของผู้พบเชื้อ)
• กลุ่มที่ 2 : อาการไม่รุนแรงคล้ายไข้หวัด ที่เชื้อไม่ได้ลงปอด และรักษาให้หายได้
• กลุ่มที่ 3 : อาการไม่รุนแรงคล้ายไข้หวัด ปอดปกติ แต่มีปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ ที่ต้องดูแลอย่างใกล้ชิด
• กลุ่มที่ 4 : ปอดอักเสบแบบไม่รุนแรง (12% ของผู้พบเชื้อ) ต้องอยู่ในการดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด
• กลุ่มที่ 5 : ปอดอักเสบแบบรุนแรง (3% ของผู้พบเชื้อ) ต้องอยู่ในการดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด

ตาราง เปรียบเทียบ อาการแตกต่างระหว่าง COVID-19, ภูมิแพ้, ไข้หวัดธรรมดา
อาการ	ภูมิแพ้	ไข้หวัด	COVID-19
ไอมีเสมหะ
ไอไม่มีเสมหะ
ปวดศีรษะ
มีน้ำมูก
ตาแดง
จาม			น้อย
ไข้สูงเฉียบพลัน
มีไข้ (ไม่สูง ไม่เฉียบพลัน)
หายใจติดขัด ลำบาก
เจ็บคอ
ปวดเมื่อยตามตัว

เมื่อไหร่ต้องไปตรวจโควิด?

เมื่อเราทราบถึงอาการแล้ว ก็จะเกิดคำถามว่าเจาะลึกอีกว่า “อาการแบบนี้ต้องตรวจหาเชื้อดีไหม?” อย่างที่บอกไปแลวว่าอาการของโควิดนั้นคล้ายกับไข้หวัดมาก ดังนั้นเมื่อเราพบว่าตนเองมีอาการที่ตรงกับโควิดก็อย่างเพิ่งด่วนสรุปไปก่อน คุณสามารถอ่านรายละเอียดในการคัดกรองเหตุผลว่าตนเองควรไปตรวจโควิดหรือไม่ได้จากข้อมูลด้านล่างนี้ค่ะ

ต้องขอบอกเลยว่าปัจจุบันนี้อาการของโควิด 19 นั้นมีทั้งแบบที่แสดงอาการรุ่นแรง, แสดงอาการเล็กน้อย ไปจนถึงไม่แสดงอาการอะไรเลย ดังนั้นมันจึงเป็นเรื่องยากมาก หากกรณีที่คุณอยู่ในกลุ่มไม่แสดงอาการ เพราะคุณจะไม่รู้ตัวว่าตัวเองติดโควิด 19 แล้วรึยัง? สิ่งเดียวที่สามารถยืนยันได้ว่าคุณติดโควิด 19 แล้ว คือ “ผลตรวจเชื้อจากห้องทดลอง” ที่ทางรัฐได้จัดสถานที่ตรวจเชื้อโควิดไว้คอยบริการตามจุดต่าง ๆ ทั่วประเทศ แต่การจะเข้าไปใช้บริการตรวจเชื้อฟรีนั้น คุณจะต้องเป็นบุคคลที่มีความเสี่ยงหรือมีอาการของโรคโควิด ซึ่งความเสี่ยงที่ว่านี้คือ เป็นผู้ที่สัมผัสใกล้ชิดผู้ติดเชื้อ หรือเป็นผู้ที่เดินทางมาจากพื้นที่เสี่ยงเป็นต้นค่ะ แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ ⁽³⁾

• กลุ่มสัมผัสเสี่ยงที่มีอาการ : มีไข้, มีการไอ, มีน้ำมูก, รู้สึกเจ็บคอ + สัมผัสใก้ลชิดกับผู้ป่วยโควิด หรือ กลับมาจากพื้นที่เสี่ยง กลุ่มนี้มีความเสี่ยงติดเชื้อสูงมาก ดังนั้นจะต้องตรวจเชื้อและกักตัว 14 วัน
• กลุ่มที่มีอาการ : มีไข้สูง ไอ, รู้สึกหอบเหนื่อย, หายใจลำบาก
• กลุ่มเสี่ยงที่หากติดเชื้อจะส่งผลรุนแรง : มีไข้, ไอ, มีน้ำมูก, เจ็บคอ, หอบเหนื่อย, เจ็บหน้าอกเฉียบพลัน, มีโรคประจำตัวป่วยเรื้อรัง และเป็นผู้สูงอายุ 70 ปีขึ้นไป (คุณสามารถเข้าไปเช็กว่าตัวเองเป็นกลุ่มเสี่ยงในแง่ของสุขภาพร่างกายที่เมื่อติดโควิด 19 แล้วจะมีอาการหนักหรือไม่)

หมายเหตุ สำหรับผู้ที่จัดอยู่ใน “กลุ่มสัมผัสเสี่ยง” (ใกล้ชิดผู้ติดเชื้อ หรือ เดินทางจากพื้นที่เสี่ยง) จะต้องตรวจหาเชื้อโควิด-19 แม้ว่าจะมีอาการหรือไม่ก็ตาม

หากคุณเป็นผู้เสี่ยงติดเชื้อ จะต้องทำอย่างไร?

หากคุณอยู่ในกลุ่มเสี่ยงสัมผัส ที่เดินทางมาจากพื้นที่เสี่ยง หรือ ใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อ จะมีขั้นตอนดังนี้

ขั้นตอนที่ 1 ตรวจร่างกายเพื่อหาเชื้อโควิด-19 ⁽²⁾

หากพบเชื้อก็จะดำเนินการรักษาในขั้นตอนต่อไป คือการรับการดูแลในโรงพยาบาลก่อน 2-7 วัน หากยังไม่พบเชื้อก็ยังคงต้องกักตัว 14 วัน เพื่อสังเกตอาการ

ขั้นตอนที่ 2 การแยกกักตัว เพื่อสังเกตอาการ 14 วัน ⁽²⁾

ข้อควรปฏิบัติ
ห้ามเดินทางข้ามจังหวัด, หลีกเลี่ยงสถานที่แออัด (งดได้ก็จะดีมากค่ะ หรือหากหลีกเลี่ยงไม่ได้จริง ๆ ก็ไม่ควรใช้รถสาธารณะในการเดินทาง), ล้างมือบ่อย ๆ , แยกห้องน้ำ ห้องนอน ของใช้ส่วนตัวกับคนในครอบครัว, เว้นระยะห่างกับผู้คนรอบตัว 2 เมตร + สวมหน้ากาก

ตรวจหาเชื้อโควิด-19 อีกครั้ง
ในระหว่างที่กักตัว 14 วัน จะมีการตรวจหาเชื้ออีกครั้ง เนื่องจากคุณอาจจะอยู่ในกลุ่มเสี่ยงที่ไม่มีอาการ ซึ่งระหว่างกักตัวนั้นก็ต้องสังเกตอาการของตัวเองร่วมด้วย หากพบว่าเริ่มมีอาการของโควิดจะต้องแจ้งเจ้าหน้าที่ให้รับทราบทันที

สรุป : หากคุณตรวจเชื้อรอบแรกแล้ว ไม่พบเชื้อ แต่ถ้าคุณเป็นผู้สัมผัสเสี่ยงสูง คุณก็ยังคงต้องกักตัว 14 วันอยู่ดี เพื่อสังเกตอาการ (เพราะฉะนั้นใครที่คิดว่าตรวจไม่พบแล้วจะออกไปลั้ลลาตามใจชอบ หยุดความคิดนั้นไว้ก่อนนะคะ) โดยหากพบเชื้อแล้ว ทุกรายต้องรับการดูแลในโรงพยาบาลก่อน 2-7 วัน

ข้อสำคัญที่ต้องเน้นย้ำคือการกักตัวอยู่ในบ้านให้มากที่สุดเพื่อเป็นการลดโอกาสแพร่กระจายโรคน้อยลง

โควิด 19 แพร่กระจายเชื้อหรือติดต่อกันอย่างไร?

ไวรัสโคโรน่านั้นจะแพร่กระจายเชื้อ ผ่านการไอหรือจาม ที่มี เสมหะ น้ำลาย หรือน้ำมูก ปะปนในอากาศ หากเราสูดดมละอองฝอยจากการไอหรือจามของผู้ป่วยติดเชื้อ ก็จะเป็นการรับเอาเชื้อไวรัสโคโรน่าเข้าสู่ร่างกาย นอกจากนี้มือของเราที่ใช้ในการหยิบจับหรือสัมผัสพื้นผิวใด ๆ อยู่เป็นประจำ ก็สามารถสัมผัสโดนเชื้อไวรัสโคโรนาได้เช่นกัน หากพื้นผิวตรงนั้นมีละอองฝอยจากการไอ หรือจามของผู้ป่วยติดเชื้อติดอยู่ และนี่จึงเป็นเหตุผลที่ให้หลีกเลี่ยงการใช้มือสัมผัสใบหน้า ⁽²⁾

• ทางดวงตา : ไม่เอานิ้วมือไปขยี้ดวงตา เพราะดวงตาของเรามีท่อน้ำตาที่สามารถเป็นช่องทางให้เชื้อเข้าไปได้
• ทางจมูก : ไม่เอานิ้วมือไปแคะจมูก เพราะในโพรงจมูกสามารถนำเชื้อเข้าสู่ทางเดินหายใจได้
• ทางปาก : ไม่เอามือจับปาก หรือเอานิ้วเข้าไปในปาก เพราะปากเป็นช่องร่วมที่เชื้อสามารถเข้าสู่ทางเดินหายใจได้เช่นกัน

สำหรับใครจัดอยู่ในประเภทกลุ่มเสี่ยง (อาทิเช่น กลับจากการเดินในประเทศกลุ่มเสี่ยงติดเชื้อหรือมีการระบาด ทำงานใกล้ชิดกับนักท่องเที่ยวต่างชาติหรือทำงานใกล้ชิดกับผู้ป่วยติดเชื้อ ผู้ที่อาศัยอยู่ในสถานที่แออัดในระยะประชัดชิด หรือผู้ที่อยู่ในพื้นที่พบคนติดเชื้อ) แต่ยังไม่แสดงอาการเจ็บป่วย และคิดว่าตัวเองไม่น่าจะติดเชื้อ ขอให้ลองทบทวนดูใหม่ เพราะว่าโรค COVID-19 นั้นมีระยะในยการฟักตัว 2-14 วัน (หรืออาจจะนานกว่านั้น) ขึ้นอยู่กับร่างกายของแต่ละคนด้วย ซึ่งในระยะฟักตัวนั้นจะยังไม่มีอาการใด ๆ แต่ในร่างกายนั้นมีเชื้อแล้วแน่นอน และสามารถแพร่กระจายเชื้อสู้ผู้อื่นได้อีกด้วย

ดังนั้นจึงควรสวมหน้ากากป้องกัน ไม่ว่าจะเป็นหน้ากากอนามัย, หน้ากาก N95 หรือหน้ากากผ้าฝ้ายมัสลิน-ผ้าสาลู และควรล้างมือให้สะอาดเป็นประจำ รวมถึงพกเจลแอลกอฮอล์ล้างมือหรือแอลกอฮอล์สเปรย์ ที่มีความเข้มข้นอย่างน้อย 70-75% ติดตัวตลอดที่ออกไปข้างนอกบ้านด้วยนะคะ

บทสรุป

คุณสามารถตรวจสอบตัวเอง ก่อนมาขอตรวจเชื้อ COVID-19 เพื่อเป็นการช่วยลดภาระแก่แพทย์และเจ้าหน้าที่ โดยสามารถทำแบบประเมินความเสี่ยงของตนเอง(ที่มาของแบบประเมินจากโรงพยาบาลราชวิถี) สำหรับใครที่ไม่มั่นใจในสิทธิของตัวเองไม่ว่าจะเป็นสิทธิประกันสังคมหรือสิทธิบัตรทอง สามารถอ่านเงื่อนไขการใช้สิทธิขอตรวจฟรีรวมไปถึงสิทธิค่ารักษา เพิ่มเติมได้

หากคุณจัดอยู่ในกลุ่มเสี่ยง หรือมีอาการดังกล่าว จะต้องเดินทางไปพบแพทย์โดยทันที โดยสามารถแจ้งหน่วยวานกรมควบคุมโรคติดต่อ หรือโทร 1669 ในเวลา 08.00-22.00 น. ทุกวัน สำหรับสายด่วนโทร 1330 และ 1668 เพื่อประสานงานรับตัวไปรักษา

References

1. องค์การอนามัยโลก (WHO)
2. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สู้โควิดไปด้วยกัน
3. เพจ ศูนย์ข้อมูล COVID-19
4. กรมควบคุมโรคติดต่อ : อาการที่เข้าข่ายโควิด -19 มีอาการอย่างไร
5. เพจ กองโรคติดต่อทั่วไป กรมควบคุมโรค : อาการโควิดรอบใหม่